Nasz mały kociokoński świat!!!!!

Koci katar
Definicja i przyczyny
- koci katar to zakażenie górnych dróg oddechowych, które może być powodowane przez jeden lub kilka patogenów
- patogeny to: koci herpeswirus typu 1 (FHV-1), koci kaliciwirus (FCV), reowirusy, bakterie z rodzjów Chlamydia, Mycoplasma, Boedetella, Pasteurella
- badania wykazują że FHV-1 i FCV odpowiadają za 85-90% przypadków kociego kataru
- teoretycznie wszystkie infekcje wywyoływane przez te wirusy są wikłane przez wtórne zakażenia bakteryjne, co znacząco powieksza powagę choroby i śmiertelność
Patofizjologia
Zakażenie od chorego kota
- najczęściej zakażenie od wydzielin i wydalin chorego kota, zakażenie bezpośrednie - mocz, kał, ślina, wypływ z oczu czy nosa
- równie powszechne zakażenie za pośrednictwem przedmiotów, z którymi miał styczność chory kot - ręce, miski, kuwety, ubrania, klatki i tym podobne.
- najrzadziej zakażenie drogą kropelkową (poodobno są w stanie pokonac dystans jedynie 1,2 metra w postaci aerozolu)
Zakażenie od nosiciela
- do nosicielstwa dochodzi u 80-90% kotów, które przechorowały koci katar
- objawy nosicielstwa są zazwyczaj niezauważalne, ew. może się pojawiać wyciek z nozdrzy raz na jakiś czas
- FCV jest rozsiewany stale wraz ze złuszczajacym się nabłonkiem jamy ustnej i gardła
- FHV-1jest rozsiewany okazjonalnie wraz ze złuszczajacym się nabłonkiem jamy ustnej i gardła, zazwyczaj po sytuacjach stresujacych (np. transport, wystawy, podanie glikokortykosteroidów)
- potrzebny jest bliski i długotrwały kontakt nosiciela z kotem zdrowym nieuodpornionym by mogło dojść do zakażenia
- w przypadku FHV-1 może dojśc także do zakażenia śródmacicznego lub zakażenia w trakcie krycia (drogą płciową)
Odporność
- naturalna odporność (siarowa) utrzymuje się do 6-8 tygodnia życia dla FHV-1 i do10-14 tygodnia życia dla FCV
- po przechorowaniu odporność uzyskana w wyniku choroby utrzymuje się jedynie przez 3-4 miesiące
Objawy kliniczne
Ogólnie
- zazwyczaj chorują koty młode, w wieku 6-12 tygodni i dorosłe koty nieszczepione
- gorączka, depresja
- kaszel, kichanie
- wypływ z nozdrzy i worków spojówkowych
- anoreksja, owrzodzenia jamy ustnej, nadmierne ślinienie
- odwodnienie i utrata masy ciała
- odruchy wymiotne i niechęć do jedzenia
- w ciągu kilku dni może dojść do poprawy samopoczucia i stopniowego wyzdrowienia u niektórych zwierząt, zaś u innych choroba może się ciągnąć tygodniami
- powaga choroby i śmiertelnośc jest większa u kociąt i kotów o obniżonej odporności (np. zakażonych FeLV)
- FHV-1, FCV i Chlamydia mogą powodowac jedynie chorobe oczu, bez objawów ze strony układu oddechowego
- koty wykazujace długotrwałe lub występujące od czasu do czasu kichanie, kaszlenie, śluzowo-ropny wyciek z nozdrzy i/lub zapalenie dziąseł mogą byc nosicielami
Koci herpeswirus typu 1
- doprowadza, wraz z Chlamydia sp. do zapalenia spojówki i rogówki, co może prowadzić do powstania owrzodzeń rogówki. Ma miejsce obfity wyciek ropny z oka, spojówki są obrzękłe, zaczerwienione, oko przymknięte. Należy pamiętać o tym, że nie leczony wrzód rogówki może doprowadzić do jej perforacji, zakażenia, a w konsekwencji ślepoty i utraty oka
- u części zwierząt może prowadzić do przewlekłego zapalenia spojówek. Ma wówczas miejsce stały wyciek z oczu oraz zmętnienie oka. Stan ten jest niemożliwy do wyleczenia, można jedynie stosowac leczenie doraźne, tymczasowo poprawiające stan zdrowia
- prowadzi do początkowo ostrego zapalenia jamy nosowej - dochodzi do martwicy nabłonka małżowin nosowych, ropnego wysięku, ciężkiej duszności. Zapalenie z czasem przechodzi w proces przewlekły, charakteryzujący się nieznaczną dusznością, surowiczym (wodnistym) wypływem z nozdrzy i kichaniem. Stan ten nie jest możliwy do wyleczenia, można jedynie stosowac leczenie doraźne, tymczasowo poprawiające stan zdrowia
- w przypadku zakażenia w czasie ciąży może dojść do ronienia, ew. kocięta rodzą się słabe i szybko umierają z objawami zapalenia płuc
Koci kaliciwirus
- w sprzyjających warunkach (silne osłabienie organizmu) może doprowadzić do zapalenia oskrzeli i płuc. Jest to stan niezwykle groźny dla zdrowia kota, zwłaszcza jeżeli dojdzie do wtórnych infekcji bakteryjnych. Pojawia się osłabienie, apatia, silna duszność, gorączka, niechęć do jedzenia i picia. W razie braku leczenia chorba może prowadzić do śmierci zwierzęcia
- powoduje zapalenie jamy ustnej i dziąseł wraz z owrzodzeniami i nadżerkami podniebienia, języka, łuków podniebiennych. Powodują one silny ból, niechęć do jedzenia, ślinienie, brzydki zapach z jamy ustnej. Zmiany zazwyczaj ustępują samoistnie, czasami przechodzą w postać przewleką choroby
- bardzo rzadko dochodzi do powstania mięśniowej postaci choroby - syndromu kulejącego kocięcia. Ma ona miejsce u kociąt, cechuje się szybkim powstaniem i gwałtownym przebiegiem. Kot ma temp. > 40C, obrzękłe i bolesne stawy i mięsnie kończyn. Stan jest tak bolesny, że zwierzęta nie są się w stanie poruszać. Na szczęscie zachowany jest apetyt i pragnienie, więc z pomocą właściciela zwierze moze byc odżywiane i pojone. Po ok. 4 dniach stan ustepuje samoistnie.
Diagnoza
- zazwyczaj na podstawie objawów klinicznych
- identyfikacja konkretnych patogenów jest trudna - nie można tego zrobić na podstawie objawów klinicznych. Idnetyfikacja jest zalecana w przypadku trudnych przypadków w hodowlach kotów lub kotów trzymanych pojedynczo z przewlekły, opornie poddającym się leczeniu przebiegiem choroby
- są dostepne dwa testy do identyfikacji FHV-1: izolacja wirusa z wymazów pobranych z nosa, worków spojówkowych, jamy ustnej oraz badanie immunofluorescencyjne preparatów odciskowych spojówek
- identyfikacja Chlamydia sp.: specjalne metody barwienia preparatów odciskowych i wymazów z gadła, spojówek, nosa (barwienie metodą Giemsa); badanie immunofluorescencyjne w kierunku Chlamydia sp., hodowla komórkowa, badanie immunofluorescencyjne niebezpośrednie w kierunku przeciwciał anty-Chlamydia sp.
- FCV może byc izolowany z wymazów wymazów pobranych z nosa, worków spojówkowych, jamy ustnej
- badanie miana przeciwciał przeciwko wspomnianym antygenom dwa razy co dwa tygodnie - czterokrotne powiększenie miana przeciwciał po 2 tygodniach potwierdza diagnozę (rzadko)
- hodowle bakterii z wymazów pobranych z nosa, worków spojówkowych, jamy ustnej (rzadko, trudne do odróżnienia od flory fizjologicznej)
Postępowanie
Leczenie wspomagające:
- oczyszczanie nozdrzy i oczu z wysięku
- nawilzanie powietrza dostającego się do dróg oddechowych (nawilżacze powietrza, inhalacje)
- ciepłe, dobrze wentylowane środowisko
- wysoce strawne, smaczne i miękkie jedzenie
W przypadku nadmiernego ślinienia
- myć okolicę pyska
- podawać płyny (kroplówki), by nie dopuścić do odwodnienia
- płukać jamę ustną płynami odkażającymi (napar z rumianku, szałwii)
- dieta musi być płynna
- w przypadku niemożności podawania pokarmu doustnie nalezy rozważyć założenie stałej sondy nosowo-żołądkowej i odzywianie kota tą drogą
W przypadku zapalenia spojówek
- leki przeciwzapalne (np. diclofenac, prep. Naclof),
- antybiotyki (np. tobramycyna, prep. Tobrex, gentamycyna),
- leki przemywające gałkę oczną (płyn fizjologiczny w postaci kropel ocznych, Vidisic gel)
- przemywanie okolicy oka i usuwanie wysięku, np. naparem z rumianku lub specjalnymi preparatami pielęgnacyjnymi
Zwalczanie wtórnych infekcji bakteryjnych
- amoksycylina lub ampicylina 10-22 mg/kg m.c. doustnie 3 razy dziennie
- amoksycylina z kwasem klawulonowym 12,5 mg/kg m.c. doustnie 2 razy dziennie
- tetracyklina 15-25 mg/kg m.c. doustnie 3 razy dziennie
- ciężarne samice zakażone Chlamydia sp. mogą otrzymywać erytromycynę 10-15 mg/kg doustnie 3 razy dziennie lub tylozynę 25 mg/kot doustnie 3 razy dziennie - wymienione są jedynie przykładowe antybiotyki, moga być one także podawane drogą iniekcji podskórnych czy domięśniowych.
Zapobieganie
- kocięta szczepi sie w wieku ok. 9 tygodni, powtórka wieku 12 tygodni
- następne szczepienie po upływie roku, późniejsze co 2-3 lata
- w przypadku kotów wychodzących, żyjących w skupiskach lub "chorowitych" szczepienie powinno byc odnawiane co roku